Στένωση Καρωτίδας
Τι είναι η Στένωση Καρωτίδας;
Οι καρωτίδες είναι οι βασικές αρτηρίες που βρίσκονται στον τράχηλο και τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο. Καθεμία από αυτές ανεβαίνουν προς το αντίστοιχο ημισφαίριο του εγκεφάλου, με στόχο την οξυγόνωσή του. Κάθε κοινή καρωτίδα χωρίζεται στην έξω καρωτίδα, η οποία αιματώνει τον τράχηλο και το πρόσωπο, και στην έσω καρωτίδα, η οποία αιματώνει τον εγκέφαλο. Η νόσος των καρωτίδων προκαλείται από τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στην καρωτίδα, η οποία προκαλεί στένωση στο διχασμό της καρωτίδας. Όταν η αθηρωματική πλάκα μεγαλώσει αρκετά, είναι πιθανό να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο, είτε λόγω απόφραξης της έσω καρωτίδας, είτε λόγω αθηροεμβολής.
Επιλογές θεραπείας
Υπάρχουν δύο βασικές θεραπείες για την καρωτιδική στένωση:
1
Η φαρμακευτική αγωγή, η οποία συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με στένωση των καρωτίδων. Η συγκεκριμένη θεραπεία συνδυάζει τη λήψη στατίνης, αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων και την καλυτέρευση των παραγόντων κινδύνου της αθηρωματικής νόσου, όπως αρτηριακή πίεση, σάκχαρο, κάπνισμα, κτλ.
2
Η επεμβατική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση. Η ένδειξη για επεμβατική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση εξαρτάται από τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής, το βαθμό της καρωτιδικής στένωσης και τη μορφολογία της αθηρωματικής πλάκας. Γενικότερα, η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται για στένωση των καρωτίδων μεγαλύτερη του 70%.
1
Η επεμβατική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση. Η ένδειξη για επεμβατική ή ενδαγγειακή αντιμετώπιση εξαρτάται από τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής, το βαθμό της καρωτιδικής στένωσης και τη μορφολογία της αθηρωματικής πλάκας. Γενικότερα, η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται για στένωση των καρωτίδων μεγαλύτερη του 70%.
Η φαρμακευτική αγωγή, η οποία συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με στένωση των καρωτίδων. Η συγκεκριμένη θεραπεία συνδυάζει τη λήψη στατίνης, αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων και την καλυτέρευση των παραγόντων κινδύνου της αθηρωματικής νόσου, όπως αρτηριακή πίεση, σάκχαρο, κάπνισμα, κτλ.
2
Ενδοαυλική (ενδαγγειακή) θεραπεία
Μέσα από τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας και την αποκτηθείσα εμπειρία των τελευταίων ετών, η ενδοαυλική θεραπεία επιτρέπει πλέον την αντιμετώπιση της καρωτιδικής στένωσης. Η επέμβαση γίνεται στο χειρουργείο ή στην αίθουσα επεμβατικής ακτινολογίας από τον από τον έμπειρο και εξειδικευμένο Αγγειοχειρουργό Dr. Λυμπερόπουλο Λάμπρο με τοπική αναισθησία και μέθη. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος ενδοαυλικής αποκατάστασης μίας στένωσης των καρωτίδων, πραγματοποιείται ως εξής:
1
Αν υπάρχει θρόμβος και εικόνα περιφερικής εμβολής. Σε αυτήν την περίπτωση, ο έμπειρος και εξειδικευμένος Αγγειοχειρουργός Dr. Λυμπερόπουλος Λάμπρος μπορεί να θεωρήσει σκόπιμο να κάνει σύσταση για θεραπεία κυρίως σε ασθενείς, οι οποίοι έχουν υψηλό προσδόκιμο ζωής και ανεύρυσμα ιγνυακής αρτηρίας μικρότερο από 2 εκατοστά.
3
Η διάμετρος του ανευρύσματος να είναι μεγαλύτερη από 2 εκατοστά.
2
Αν υπάρχει ανεύρυσμα στην ιγνυακή αρτηρία με συμπτώματα από συμπίεση γειτονικών ανατομικών δομών, με ρήξη, καθώς και με συμπτωματολογία οξείας ή χρόνιας ισχαιμίας.
1
Η διάμετρος του ανευρύσματος να είναι μεγαλύτερη από 2 εκατοστά.
2
Αν υπάρχει θρόμβος και εικόνα περιφερικής εμβολής. Σε αυτήν την περίπτωση, ο έμπειρος και εξειδικευμένος Αγγειοχειρουργός Dr. Λυμπερόπουλος Λάμπρος μπορεί να θεωρήσει σκόπιμο να κάνει σύσταση για θεραπεία κυρίως σε ασθενείς, οι οποίοι έχουν υψηλό προσδόκιμο ζωής και ανεύρυσμα ιγνυακής αρτηρίας μικρότερο από 2 εκατοστά.
3
Αν υπάρχει ανεύρυσμα στην ιγνυακή αρτηρία με συμπτώματα από συμπίεση γειτονικών ανατομικών δομών, με ρήξη, καθώς και με συμπτωματολογία οξείας ή χρόνιας ισχαιμίας.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι πριν από την αγγειοπλαστική, τοποθετείται στον ασθενή ένα ειδικό φίλτρο, το οποίο εμποδίζει ενδεχόμενα κομματάκια της αθηρωματικής πλάκας να οδηγηθούν στον εγκέφαλο μέσω της ροής του αίματος.
Επεμβατική αντιμετώπιση
Η επεμβατική αντιμετώπιση αποτελεί μία μέθοδο, η οποία επιλέγεται για τους ασθενείς που εμφανίζουν καρωτιδική στένωση σε βαθμό πάνω από 70%. Το χειρουργείο μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με τοπική, είτε με γενική αναισθησία. Η ενδαρτηρεκτομή και αγγειοπλαστική με εμβάλωμα είναι η επικρατέστερη επεμβατική θεραπεία, και τα αποτελέσματά της κρατούν μακροχρόνια. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της ενδαρτηρεκτομής γίνεται αφαίρεση της αθηρωματικής πλάκας από την αρτηρία, της οποίας ο αυλός ακολούθως διευρύνεται περεταίρω μέσα από την τοποθέτηση συνθετικού εμβαλώματος. Το εμβάλωμα τοποθετείται ανάμεσα στην κοινή καρωτίδα και στην έσω καρωτίδα. Επίσης, υπάρχουν και άλλες επεμβατικές μέθοδοι, όπως η τοποθέτηση παράκαμψης ή η ανάστροφη ενδαρτηρεκτομή, οι οποίες όμως γίνονται σπανιότερα. Η επέμβαση κρατάει από μία έως δύο ώρες και η νοσηλεία τρεις ημέρες κατά μέσον όρο.
Τι Πρέπει να Γνωρίζετε για
την Στένωση Καρωτίδας;
1 Παράγοντες κινδύνου
Στένωση Καρωτίδας: Παράγοντες κινδύνου
Στη σύγχρονη εποχή, υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και την εξέλιξη μίας στένωσης των καρωτίδων. Οι πέντε πιο σημαντικοί από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:
- Κάπνισμα
- Αρτηριακή πίεση
- Αυξημένη ηλικία
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υπερχοληστερολαιμία
Ειδικότερα, αν συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου, τότε αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρής νόσου των καρωτίδων.
2 Συμπτώματα και επιπλοκές
Στένωση Καρωτίδας: Συμπτώματα
Η καρωτιδική στένωση μπορεί να είναι είτε ασυμπτωματική, είτε συμπτωματική. Ασυμπτωματική στένωση έχουμε όταν η στένωση των καρωτίδων δεν είναι σημαντική και συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα. Από την άλλη πλευρά, συμπτωματική στένωση έχουμε όταν η αθηρωματική στένωση των καρωτίδων προκαλέσει ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Τα νευρολογικά συμπτώματα εξαρτώνται από τις περιοχές του εγκεφάλου που έχει προσβληθεί και είναι τα εξής:
- Μούδιασμα ή αδυναμία της μίας πλευράς του σώματος (ημιπάρεση και ημιπληγία).
- Δυσκολία στην ομιλία και απώλεια έκφρασης (αφασία και δυσαρθρία).
- Λιποθυμικό επεισόδιο.
- Ξαφνική απώλεια της όρασης από το ένα μάτι.
Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βάση τη διάρκειά τους σε:
- Παροδικά, με διάρκεια λιγότερη από 24 ώρες.
- Αναστρέψιμα, με διάρκεια από 24 ώρες έως 21 ημέρες.
- Εγκατεστημένα, με διάρκεια περισσότερη από 21 ημέρες και με μερική ή χωρίς αποκατάσταση.
3 Προληπτικός έλεγχος
Στένωση Καρωτίδας: Προληπτικός έλεγχος (screening) για ασθενείς
Ο προληπτικός έλεγχος με triplex, ώστε να γίνει διάγνωση πιθανής καρωτιδικής στένωσης, προτείνεται σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με υποψία στένωσης των καρωτίδων:
- Παρουσία ισχαιμικής καρδιοπάθειας.
- Παρουσία τουλάχιστον δύο παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.
- Παρουσία φυσήματος του τραχήλου.
- Παρουσία αποφρακτικής αρτηριοπάθειας στα κάτω άκρα.
Ακόμη, είναι απαραίτητος ο προληπτικός έλεγχος με triplex σε όλους τους συμπτωματικούς ασθενείς με νευρολογικά συμπτώματα, τα οποία αφορούν περιοχές του εγκεφάλου που αιματώνει η έσω καρωτίδα.
4 Εξετάσεις και διάγνωση
Στένωση Καρωτίδας: Εξετάσεις και διάγνωση για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας
Υπάρχουν τρεις εναλλακτικές εξετάσεις που μπορούν να γίνουν για τη διάγνωση και την ενδεχόμενη θεραπεία της στένωσης της καρωτίδας:
- Το Triplexή υπερηχογράφημα Duplex. Η συγκεκριμένη εξέταση συνδυάζει την ανάλυση της ροής του αίματος με την υπερηχογραφική απεικόνιση. Αποτελεί την πρώτη εξέταση, η οποία συνήθως χρειάζεται για την αξιολόγηση της αρτηριοπάθειας. Ουσιαστικά, παρέχει πολύ σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη αποφρακτικών βλαβών και την αιμοδυναμική τους σημασία, καθώς και σχετικά με την υφή της πλάκας.
- Η αξονικήκαι η μαγνητική αγγειογραφία. Οι συγκεκριμένες εξετάσεις αποτελούν δύο πολύ αποτελεσματικές μεθόδους αγγειακής απεικόνισης, και παρέχουν πληροφορίες για το βαθμό της καρωτιδικής στένωσης και την ύπαρξη άλλων αποφρακτικών βλαβών στις αρτηρίες του εγκεφάλου.
- Η αρτηριογραφία. Πρόκειται για μία επεμβατική μέθοδο, η οποία γίνεται συνήθως σε περίπτωση ενδαγγειακής θεραπείας.
5 Ιατρική παρακολούθηση
Στένωση Καρωτίδας: Ιατρική παρακολούθηση μετά τη θεραπεία
Η επεμβατική ή η ενδοαυλική αντιμετώπιση της στένωσης των καρωτίδων απαιτεί συνεπή ιατρική παρακολούθηση από τον Αγγειοχειρουργό Dr. Λυμπερόπουλο Λάμπρο, μετά το πέρας της επέμβασης. Πρέπει να γίνει επανέλεγχος τις πρώτες 30 ημέρες μετά το χειρουργείο και ακολούθως μετά από 6 μήνες και κάθε χρόνο. Ο επανέλεγχος περιλαμβάνει τόσο κλινική εξέταση, όσο και πραγματοποίηση triplex.
6 Φαρμακευτική αγωγή
Στένωση Καρωτίδας: Φαρμακευτική αγωγή μετά τη θεραπεία
Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται φαρμακευτική αγωγή και να γίνει τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου της καρωτιδικής νόσου ως εξής:
- Να ακολουθείται αντιαιμοπεταλιακή θεραπεία (με ασπιρίνηή με clopidogrel) κατά κανόνα σε όλους τους ασθενείς.
- Να γίνει διακοπή του καπνίσματος, να ελέγχεταιη αρτηριακή πίεση (διατήρηση της πίεσης κάτω από 140/90), να ελέγχεται η γλυκαιμία (η τιμή της να είναι κάτω από 7%), να μειωθεί το σωματικό βάρος σε περίπτωση παχυσαρκίας και να ακολουθηθεί υπολιπιδαιμική δίαιτα (η LDL-cholesterol να είναι κάτω από 2.59 mmol/L).
7 Γιατί είναι επικίνδυνη;
Στένωση Καρωτίδας: Γιατί είναι επικίνδυνη;
Η αθηρωματική στένωση των καρωτίδων είναι επικίνδυνη, διότι μπορεί να προκαλέσει ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο για τους εξής λόγους:
- Εξαιτίας απότομης απόφραξης της έσω καρωτίδας. Η θρόμβωση της έσω καρωτίδας μπορεί να ελαττώσει σε σημαντικό βαθμό την αιμάτωση του εγκεφάλου και να οδηγήσει σε ισχαιμικό εγκεφαλικό.
- Εξαιτίας αθηροεμβολής. Μικρά κομμάτια της πλάκας αποκολλούνται και μέσω της ροής του αίματος οδηγούνται στον εγκέφαλο, όπου προκαλούν απόφραξη σε πιο μικρές αρτηρίες.
Μάλιστα, τα ισχαιμικά εγκεφαλικά αποτελούν το πρώτο αίτιο αναπηρίας και το τρίτο αίτιο θνητότητας στην Ευρώπη.
25 Οκτωβρίου 2023